نقد روان کاوانه داستان «دو برادر» غلامحسن ساعدی

چکیده: نقد روان شناختی یکی از شاخه های نقد ادبی است که تفسیرهایی از این متون به دست می دهد. نقد روان شناختی آثار ادبی در چهار حوزه تحلیل متن، تحلیل شخصیّت های قصّه، تحلیل شخصیّت و ذهن هنرمند و تحلیل ساختمان صوری صورت می گیرد. ساعدی از جمله نویسندگانی است که در داستان نویسی به شیوه​ای روان­کاوانه گرایش دارد؛ بدین سبب آثارش قابلیّت بررسی بر اساس این نوع نقد را دارند. در این نوشته برآنیم بر اساس گونه دوّم به بررسی روان شناختی شخصیّت دو شخصیّت داستان «دو برادر» از مجموعه واهمه های بی نام و نشان بپردازیم.       نتایج پژوهش نشان داد که ساعدی در این داستان به خلق شخصیّت هایی می پردازد که خاستگاهی روان شناختی دارند؛ شخصیّت های روان پریشی که بر اثر نابسامانی های اجتماعی، به حالاتی نظیر هذیان گویی و توّهم دچار می شوند. ساعدی حتّی نام شخصیّت ها را نیز در ارتباط با این بینش انتخاب می کند. وابستگی فردی و اجتماعی و ناکامی در رسیدن به قدرت و حاکمیّت در شخصیّت هایش نیز از مهم ترین دلایلی است که سبب بروز اختلالات روانی شده است.